Wat was een moment waarop je faalde? Een situatie die je in eerste instantie het liefst voor jezelf houdt? Misschien omdat je je ervoor schaamt, of omdat er voor je gevoel een tekortkoming zichtbaar wordt. Een gemiste kans. Vertel hierover. Door verhalen over jouw fouten júist te delen met de wereld, kunnen anderen hiervan leren. En je zorgt voor verbinding, want het verkleint de afstand tussen jou en je publiek.
‘Daar stond ik… met mijn mond vol tanden’
Een tijdje geleden vertelde een deelneemster aan de training IJzersterk presenteren heel open en eerlijk: ‘Ik ben altijd heel erg gespannen voor en tijdens het geven van een presentatie. Als ik anderen zie presenteren, gaat het altijd zo gemakkelijk. De drempel om zelf te presenteren wordt dan alleen maar hoger.’
Als reactie daarop vertelde ik over mijn ‘mislukte’ presentatie voor vijftig man in een theaterzaal. Ik had haar een hart onder de riem kunnen steken en bekrachtigende woorden kunnen gebruiken: ‘Het gaat je lukken. Dit is een omgeving waarin je honderd keer opnieuw mag beginnen’. Maar dat deed ik niet, ik vertelde haar mijn volgende ‘door schade en schande’ verhaal…
Ik, en mijn medestudent Michelle, waren door de redactie van een vrouwenmagazine geselecteerd om een nieuwe versie van het blad te pitchen. Een mooie kans! We werkten tot middernacht aan onze slides en probeerden het verhaal zo goed mogelijk in ons hoofd te stampen. De dag daarop liepen we de zaal binnen waar wij onze pitch zouden geven. En ik kan je vertellen: ons stressniveau rees de pan uit. We werden gevraagd onze presentatie klaar te zetten in een mooie theaterzaal met een gigantisch scherm achter ons en tientallen rode fluwelen stoelen. Op de voorste rijen zat de volledige redactie van het blad.
Wij zetten onze slides klaar en als ons stressniveau nog meer had kunnen stijgen, dan was dat op dat moment gebeurd. Alle plaatjes, titels en teksten stonden compleet door elkaar op het scherm achter ons. Van alle 12 slides kon je geen chocola meer maken. De enige optie was: presenteren zonder slides. Dus dat deden we. We waren nog geen minuut bezig of Michelle keek mij met grote, paniekerige ogen aan. Er kwam geen woord meer uit haar keel. Daar stond ik… met mijn mond vol tanden en een felle spot op mij gericht. Ik zag het publiek en hun verwachtingsvolle blik… Ik probeerde de draad weer op te pakken, maar al snel raakte ik de draad volledig kwijt. Het leek alsof ik opsteeg en ik hoorde mijzelf ratelen zonder de woorden te kunnen onderscheiden. Tot ik mijzelf hoorde zeggen: ‘Dat was het denk ik wel.’ Vijftig paar ogen keken ons aan. Zonder applaus, zonder ook maar iets te zeggen. En… bovenal….zonder vervolgafspraak.
Een ‘door schade en schande’ verhaal
Een pijnvolle ervaring, maar ook een leerzame ervaring. Ik zorg voortaan dat ik van tevoren altijd mijn slides check voordat ik presenteer. En door juist dit verhaal te delen, liet ik de deelneemster in de training zien dat zij niet de enige is met deze emoties. Uiteraard helpt een goede voorbereiding om hiermee om te gaan. (lees ook – hoe voorkom je een black out – 3 tips)
Een ‘door schade en schande’ verhaal is op zijn best als je jouw publiek een ervaring geeft die een echte situatie laat zien, voelen en horen. Jouw publiek beleeft een ‘doe dit nooit’ of ‘soms moet je vallen om beter te kunnen worden’ herinnering, die net zo waardevol kan zijn als een eigen ervaring. Timing is hierbij cruciaal. Je vertelt het om een moment dat er (nog) niets is misgegaan. En ik hoop dat je dat durft te doen. Je geeft de ander daarmee een ontzettend waardevol cadeau.
‘Don’t forget things that were painful or embarrassing or silly. Turn them into a story that tells the truth.’ (Paula Danziger)