Geschreven door Marloes ten Kate | Presentatietrainer voor wetenschappers
www.takethestage.nl
Het valt me op dat veel sprekers hun presentatie knullig eindigen. Zelfs hele ervaren sprekers! En dan bedoel ik de samenvatting aan het einde van hun wetenschappelijke presentatie of rapport.
Van begin tot eind de aandacht vasthouden is best taai. Hoe relevant jouw verhaal ook is, in het middendeel dwaalt je publiek wat af met hun gedachten. Dat is heel normaal en menselijk. Zodra ze doorhebben dat het einde van je presentatie nadert, gaan ze weer rechtop zitten en alerter luisteren. Alles wat ze gemist hebben, of niet helemaal begrepen, kunnen ze nu alsnog van jou meekrijgen.
Naast het begin van je presentatie is het einde een belangrijk moment! Nu kun je jouw boodschap overbrengen aan hen die het misten, of herhalen voor de rest die wel alert bleef. Maar hoe maak je een goede samenvatting aan het einde van je presentatie?
“Ik ben begonnen met vertellen wat de doelstelling was van ons vliegtuigontwerp. Vervolgens heb ik gekeken naar de vereisten van de vleugel, zoals de vorm en materiaalkeuze. Tot slot gaf ik aan wat er nodig is om volgende stappen te nemen.”
Wat heb je geleerd van deze samenvatting? Waarschijnlijk vrij weinig.
Dat komt omdat de spreker vooral procesmatig vertelt: “Ik vertelde over x en toen over y.”
Zo kan het ook:
“Ik vertelde dat onze doelstelling is om een vliegtuig te maken dat van Amsterdam naar Malta kan vliegen met 84 passagiers in slechts 2 uur. Daarvoor maakten we een vleugel ontwerp, geïnspireerd op een albatros vleugel, gemaakt van licht aluminium. Om dit design in de praktijk te testen hebben we een miljoen euro nodig.”
Dit einde is een stuk concreter, toch?
Samenvattingen in rapporten vind ik ook opvallend vaak generiek en nietszeggend. Een zin als: “Tot slot gaven we aanbevelingen hoe we het lab efficiënter kunnen inrichten” is geen samenvatting. Om welke aanbevelingen gaat het? Kleurcoderingen, een digitaal documentatiesysteem of modulaire meubels?
Mijn advies voor elke presentatie of wetenschappelijk rapport: laat je samenvatting gaan over de inhoud van je presentatie en niet over het proces. Benoem x en y dus letterlijk.
Een goede samenvatting aan het einde maakt de gehele kwaliteit van je presentatie beter. De truc is door bij elk hoofdstuk van de presentatie te kijken: wat is de conclusie van dit deel? Als je al die sub conclusies achter elkaar zet, krijg je als het goed is een kort, doorlopend verhaal. Je kan hierdoor ook meteen checken of het verhaal van je presentatie als geheel goed in elkaar zit.
Je krijgt dan samenvatting als: “Ik vertelde dat we te maken hebben met probleem x, dat komt door y. We kunnen x voorkomen door y aan te pakken. Mijn aanbeveling daarvoor is manier z.”
In feite is de samenvatting dus een superkorte versie van je hele verhaal, als je jouw hele presentatie in maximaal 1 minuut zou vertellen. Blik dus niet terug, maar herhaal kort de inhoud. Deze manier van samenvatten geeft veel waarde voor je publiek en zorgt ervoor dat jouw kennis effectief overkomt.
Luister ook naar de podcast aflevering: ‘Craft effective summaries: avoid the pitfall many presenters overlook‘
Aan de slag! Maak jouw wetenschap interessant voor ieder publiek. Doe mee en schrijf je in voor de training ‘Wetenschap presenteren’ op 20 november.